Kim jesteśmy

Miasto w górach, miasto historyczne, miasto o pięknej architekturze, miasto ludzi młodych, miasto ludzi przedsiębiorczych, miasto stu przemysłów, miasto kultury, bajkowe miasto…

Określenia Bielska-Białej, wyjątkowego miasta na mapie Polski, leżącego u stóp Beskidów, można by mnożyć w nieskończoność. Chyba dlatego tak trudno znaleźć dla niego jeden dominujący wyróżnik. Z jednej strony – to miasto spełnione, z drugiej – bez przerwy poszukujące i podejmujące nowe wyzwania.

Kiedy miasto staje się sceną

W 2026 roku Bielsko-Biała obejmuje tytuł Polskiej Stolicy Kultury, przyznany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, po raz pierwszy w historii kraju. To moment, w którym bielska historia, tradycja, sztuka współczesna i odwaga twórcza przeplatają się na wielu płaszczyznach, tworząc przestrzeń dla wydarzeń, jakich dotąd w Polsce nie było. To czas, kiedy miasto stanie się ogromną sceną, a jego mieszkańcy, goście i artyści – aktorami i widzami wielkiego spektaklu.

Miasto o artystycznym DNA

Bielsko-Biała od wieków udowadnia, że kultura jest tu nie dodatkiem, lecz naturą codzienności. Znakomita architektura – od wiedeńskiej secesji po modernistyczne akcenty – tworzy scenerię, którą pokochali artyści. To miasto bez kompleksów, z dojrzałą publicznością i instytucjami sztuki, które nadają ton regionowi. To zarówno historyczne obiekty kultury, jak i nowe przestrzenie kreacji artystycznych, powstałe w ostatnich kilku dekadach.

Instytucje, które kształtują gusta i nadają ton

Miasto to przede wszystkim ludzie. Żyli tu obok siebie Polacy, Niemcy i Żydzi. Dzięki tej swoistej narodowej mozaice, i Bielsko, i Biała szczyciły się zawsze mianem miast wielokulturowych i wielowyznaniowych. Ta wielokulturowość jest do dzisiaj elementem nas wyróżniającym i tworzy klimat sprzyjający rozwojowi różnych dziedzin i form kultury, za którymi stoją cenione w kraju i za granicą instytucje. Nadają one miastu wysokie tony: Teatr Polski – niezwykła przestrzeń, w której tradycja teatralna spotyka się z nową interpretacją klasyki; Teatr Lalek Banialuka – z bogatą ofertą spektakli dla dzieci i dorosłych, Galeria Bielska BWA – organizator wystaw i wydarzeń, w tym najstarszego i prestiżowego konkursu malarstwa „Bielska Jesień”, miejsce narodzin współczesnych talentów, od lat cenione przez kuratorów i krytyków; Bielskie Centrum Kultury – realizuje m.in. festiwale muzyki poważnej, jazzowej i popularnej oraz warsztaty i koncerty dla miłośników hip-hopu czy rocka; Fundacja „Centrum Fotografii” – organizuje od dwóch dekad międzynarodowy FotoArtFestival, jedno z najważniejszych wydarzeń fotograficznych w Polsce i tej części Europy; Zamek Książąt Sułkowskich – przestrzeń, w której zamknięta w zbiorach historia zyskuje nowe znaczenia poprzez dialog z nowoczesnością wystaw i wydarzeń; Studio Filmów Rysunkowych – należy do najstarszych i najbardziej zasłużonych studiów animacji w Polsce, m.in. dzięki długiej historii i popularnym produkcjom, takim jak „Bolek i Lolek” czy „Reksio”. Obok historycznego budynku, gdzie nieprzerwanie powstają kreskówki, wybudowano nowoczesny obiekt – Centrum Bajki i Animacji OKO, mieszczące we wnętrzach kino, przestrzeń wystawienniczą i edukacyjną – w którym Studio dzieli się swoją historią i dorobkiem z szeroką publicznością, rozszerzając w ten sposób grupę odbiorców – od twórców i fanów animacji po szkoły, rodziny z dziećmi i turystów.

Każda z wymienionych przykładowo instytucji to osobny akord, natomiast razem tworzą harmonię, w której miasto odnajduje swoją tożsamość.

Preisner Scoring Competition

Jednym z najmocniejszych akcentów Roku 2026 będzie w Bielsku-Białej pierwsza w Polsce edycja konkursu kompozytorskiego Zbigniewa Preisnera, otwartego dla twórców w wieku 18–35 lat.

Wyzwaniem kompozytorskim tegorocznej odsłony jest opracowanie dzieła muzycznego na orkiestrę kameralną lub smyczkową, inspirowanego obrazem Pietera Bruegla „Wieża Babel” – dzieła monumentalnego, pełnego ruchu, dramatyzmu i mikrohistorii; niezwykłego przedstawienia o ludzkiej ambicji, chaosie i marzeniach, które przerastają ich twórców. Tak więc konkursowe wyzwanie to nie tylko zadanie techniczne. To zaproszenie do rozmowy o tym, czym jest współczesny świat, jak brzmi nasze pragnienie wzniesienia się wyżej, jaką harmonię lub dysonans tworzymy jako społeczeństwo.

Miasto jako żywa galeria

Rok 2026 przyniesie wiele animacji i instalacji w przestrzeni miejskiej; na fasadach kamienic pojawią się mappingi, powstaną projekty łączące design z historią włókiennictwa oraz pokazy mody w przestrzeni miasta. Bielsko-Biała pokazuje, że kultura to nie tylko instytucje, lecz przestrzeń i styl życia: elegancki, świadomy, europejski.

W sierpniu 2026 r. główna ulica Bielska-Białej zostanie zamknięta dla ruchu samochodowego i oddana we władanie artystom, twórcom i publiczności po to, by stać się największą sceną plenerową w mieście. Zagoszczą na niej koncerty, festiwale, pokazy mody, a cykl wydarzeń zwieńczy plenerowe przedstawienie opery Carmen.

Kultura jako przyszłość

Bielsko-Biała wchodzi w rok 2026 pewnie, z odwagą. Pokazuje, że kultura wysoka nie jest luksusem – jest koniecznością. Jest tym, co pozwala zrozumieć świat i siebie.

Rok Polskiej Stolicy Kultury będzie nie tylko świętem sztuki, lecz także inwestycją w przyszłość. Dzięki takim projektom jak Preisner Scoring Competition, międzynarodowym festiwalom muzycznym, wystawom europejskiego kalibru, premierom teatralnym i nowym programom edukacyjnym, Bielsko-Biała po raz kolejny udowadnia, że jest miastem twórczym, odważnym i gotowym do dialogu z najważniejszymi trendami europejskimi.

To miasto, które nie tylko prezentuje kulturę – ono ją tworzy.

Szersze Informacje, dotyczące programu: Bielsko-Biała Polska Stolica Kultury 2026, znajdują się na stronie: www.bb2026.pl