Tu znajdziesz przestrzeń dla siebie

Gmina Władysławowo jest najbardziej na północ wysuniętą gminą w Polsce. W jej skład wchodzi osiem miejscowości: Karwia, Ostrowo, Tupadły, Jastrzębia Góra, Rozewie, Chłapowo, Władysławowo oraz Chałupy. Odległość między skrajnymi punktami, czyli Karwią a Chałupami, wynosi około 22,5 km. Gmina Władysławowo to ponad 20 km piaszczystych plaż, przepięknie urozmaicona linia brzegowa, oraz czyste powietrze nasycone zapachem nadmorskich sosen. Jednak walorów, dla których ten niezwykle urokliwy zakątek naszego kraju tak chętnie wybierany jest na miejsce wakacyjnego – i nie tylko – wypoczynku – jest znacznie więcej. Wystarczy wspomnieć o obszernej bazie noclegowej, cały czas modernizowanych i rozbudowywanych trasach rowerowych, doskonałych warunkach do uprawiania wind i kitesurfingu czy aspekcie sentymentalnym – ponoć kto raz odwiedzi to miejsce, będzie do niego zawsze powracał. I coś w tym jest – niektórzy powracają tutaj od kilku już dekad.

Władysławowo to serce gminy. Początek dzisiejszemu miastu dała najstarsza część, czyli Wielka Wieś (obecnie osiedle Szotland), dzielnica willowa Hallerowo (lata 20. XX wieku) oraz przyportowa osada rybacka (lata 30. XX wieku). Pierwsza historyczna wzmianka o Wielkiej Wsi datowana jest na 1284 rok. Wówczas to książę pomorski Mściwoj II przekazał Velaves (łac.) rycerzowi Piotrowi Glabuszy. Nazwa Wielka Wieś w języku polskim pojawiła się w roku 1598. Hallerowo związane jest z postacią generała Józefa Hallera, który dzień po oficjalnych Zaślubinach Polski z Morzem w Pucku (10 lutego 1920 roku) przybył ze swoją świtą do Wielkiej Wsi. Tutaj, na pokładzie kutra o nazwie „Gwiazda Morza”, odbył pierwszy rejs po wolnych wodach Bałtyku. Było to nieoficjalne, pełnomorskie dopełnienie puckich zaślubin. Wtedy też zapadła decyzja o zakupie kilku hektarów ziemi. Zakupionym terenom nadano nazwę Hallerowo. Obecnie, aby poznać postać samego Generała Józefa Hallera należy odwiedzić „Hallerówkę” – Oddział Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy. Niegdyś była to letniskowa willa należąca do Hallera oraz jego rodziny. Pomiędzy wybudowanym w 1938 r. portem a Wielką Wsią rozwijała się osada rybacka, która 1 lipca 1952 r. została scalona z Wielką Wsią i Hallerowem w jednostkę zwaną Gminą Władysławowo.

Port rybacki

Udając się na spacer po plaży warto dotrzeć do portu, jednego z największych na Bałtyku i przejść się po zachodnim falochronie wybudowanym w kształcie łuku i mierzącym ponad 700 m. To na nim właśnie, w 2020 roku, powstał mural, który na 70 obrazach przedstawia kolejne losy w dziejach Władysławowa (historiawmorzu.wladyslawowo.pl). Z falochronu można również obserwować wpływające do portu i wypływające z niego kutry i łodzie, podpatrzeć wędkarzy, którzy oddają się tutaj swojej pasji.

Chałupy

Chałupy to dawna osada rybacka, zwana kiedyś Budziszewem oraz Ceynową (od popularnych nazwisk zamieszkujących tu rybaków). Chałupy to pierwsza miejscowość na Półwyspie Helskim, położona około 8 km od Władysławowa. Udając się do Chałup po prawej stronie mijać będziemy wody Zatoki Puckiej z przylegającymi do nich kempingami i polami namiotowymi. Z lewej zaś strony, za pasem nadmorskich wydm i sosen, rozciąga się plaża oraz Morze Bałtyckie. Chałupy to przede wszystkim oaza spokoju, mająca swoich stałych turystów, którzy uwielbiają tu przyjeżdżać z uwagi na walory przyrodnicze, czystą, szeroką plażę oraz płytkie i bezpieczne wody Zatoki Puckiej.

Chałupy rozsławione zostały w połowie lat 80-tych XX. wieku dzięki wykonywanemu przez Zbigniewa Wodeckiego przebojowi „Chałupy welcome to”, traktującemu o położonej nieopodal miejscowości plaży dla naturystów. Zwolenników takiej formy kąpieli słonecznych można spotkać tutaj i dzisiaj. Turyści przyjeżdżający do Chałup mają możliwość skorzystania z kąpieli zarówno od strony Bałtyku, jak i Zatoki Puckiej. W hołdzie wybitnemu muzykowi na skwerze w Chałupach postawiono Ławeczkę Zbigniewa Wodeckiego, dzięki której można wysłuchać czterech najpopularniejszych piosenek artysty. Na stacji kolejowej zaś, na jednej ze ścian, znajduje się mural z jego podobizną oraz tytuł piosenki „Chałupy Welcome to”, który od razu włącza w głowie oglądającego przycisk „play” z tą melodią.

Chłapowo

Chłapowo to miejscowość granicząca z Władysławowem. Pierwotnie wieś nazywała się Klappow. Z małej wioski rybackiej Chłapowo rozwinęło się w popularną i lubianą miejscowość wczasową, z bardzo rozbudowaną i różnorodną bazą noclegową oraz z niemałym wyborem letnich atrakcji. Do dzisiaj zachowało się tutaj kilka starych, rybackich domów, a w centrum wsi znajduje się dziewiętnastowieczna, przydrożna kapliczka. Chłapowo jest rodzinną miejscowością najpopularniejszego kaszubskiego pisarza – Augustyna Necla, twórcy powieści takich jak „Kutry o czerwonych żaglach”, „Krwawy sztorm”, „Maszopi” czy szkiców historycznych „Nie rzucim ziemi”.

Dolina Chłapowska

Dolina Chłapowska, nazywana również „Rudnikiem”, jest największą atrakcją Chłapowa. Rezerwat został ustanowiony celem zachowania krajobrazu nadmorskiej doliny erozyjnej wraz z roślinnością. Dolina ma długość około pół kilometra, a jej dno w niektórych miejscach osiąga głębokość ponad 40 metrów. Spacerując wąwozem można podziwiać piękno nienaruszonej przyrody oraz unikatowe okazy flory, takie jak rokitnik, bluszcz pospolity, paprotka zwyczajna, dzwonek okrągłolistny, jałowiec czy żarnowiec miotlasty. Do cennych gatunków fauny, spotykanych w tym miejscu, zalicza się m.in. myszołowy, zięby, jemiołuszki, gąsiorki oraz kwiczoły. Jest to również miejsce charakteryzujące się walorami kulturowymi. Natrafiono tutaj na stanowiska kultury grobów skrzynkowych oraz ślady użytkowania wychodni węgla brunatnego z XIX w.

Rozewie

Rozewie to niewielka miejscowość położona pomiędzy Władysławowem a Jastrzębią Górą. W XVII w. rozwinęła się tutaj tradycja palenia ognisk, które miały ostrzegać rybaków oraz kupców płynących do Gdańska. Przez wiele lat Rozewie uważano za miejsce najdalej wysunięte na północ Polski. Jednak od kilku już lat wiadomo, że taki punkt znajduje się w sąsiedniej Jastrzębiej Górze.

Latarnia Morska w Rozewiu

Latarnia morska została wybudowana w 1821 r. i była dwukrotnie podwyższana. Obecnie ma 33 metry wysokości i wciąż wysyła światło rybakom, żeglarzom i marynarzom. Blaski świetlne widoczne są z odległości 23,4 mil morskich. W budynku latarni mieści się Muzeum Latarnictwa Morskiego, w którym znajduje się ekspozycja prezentująca ewolucję latarni morskich od czasów starożytnych do współczesności, modele polskich latarni i ich rozmieszczenie oraz wiele innych ciekawych eksponatów. W latarni znajduje się również Izba Pamięci Stefana Żeromskiego, w której podobno pisał swoją powieść „Wiatr od morza”.

Jastrzębia Góra

Pierwsza wzmianka o tym miejscu pojawiła się w 1848 r., jako nazwa najwyższego wzniesienia między Rozewiem a Chłapowem – Habichtsberg, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy Jastrzębia Góra. Jako nazwa pobliskiej miejscowości przyjęła się dopiero w 1920 r., czyli od momentu odzyskania przez Polskę dostępu do morza. Do rozwoju kąpieliska przyczyniła się znacznie „Droga ku słońcu” oddana do użytku w 1931 r. Autostrada, jak wówczas określano tę drogę, wyłożona została kostką bazaltową sprowadzoną specjalnie z dalekiego Wołynia. Droga połączyła dworzec kolejowy Wielka Wieś – Hallerowo (obecnie Władysławowo) z Jastrzębią Górą, a ostatecznie także z Karwią. „Droga ku Słońcu” nie tylko ułatwiła komunikację mieszkańcom, ale w znaczącym stopniu przyczyniła się do rozwoju turystyki.

Gwiazda Północy

W 2000 r., w wyniku przeprowadzonych pomiarów geodezyjnych, określono najdalej na północ wysunięte miejsce Polski – 54°50’08.0″N 18°18’10.0″E. Wyznacznikiem tego punktu jest pamiątkowy obelisk, nazwany „Gwiazdą Północy”. To właśnie w tym miejscu można przeżyć najdłuższy dzień i najkrótszą noc w roku, występujące w okolicach 20-21 czerwca.

Lisi Jar

Lisi Jar stanowi rozcięcie erozyjne pomiędzy Rozewiem a Jastrzębią Górą o głębokości 50 m. Wąwóz ciągnie się na odcinku około 400 metrów. Strome zbocza jaru porasta bukowy las. Wśród ponad 100-letnich buków spotkać można pojedyncze okazy brzozy, dzikiej gruszy, świerku i jarzębiny. U wejścia do Lisiego Jaru znajduje się obelisk Zygmunta III Wazy, usytuowany tu w okresie międzywojennym przez hrabiego Aleksandra de Rosset. Zwieńczony został kulą, na której usadowiono wzbijającego się do lotu orła. Zniszczony przez Niemców, powrócił na miejsce dzięki Towarzystwu Miłośników J. Góry w roku 1996.

Tupadły

Ta niewielka, ale urokliwa miejscowość, leży w bliskim sąsiedztwie Jastrzębiej Góry. Osada ta znana już była w 1224 r. jako Tapatle. Legenda głosi, że nazwa miejscowości pochodzi od wydarzeń z września 1462 r., gdy „tu padli” Krzyżacy. Po przegranej bitwie pod Świecinem (gm. Krokowa), niedobitki ich wojsk ciągnęły do zamku w Pucku nękane pościgiem wojsk hetmana Piotra Dunina. Tupadły to wymarzone miejsce dla wszystkich, którzy chcą odpocząć z dala od zgiełku i wrzawy.

Ostrowo

Ostrowo to urocza wieś letniskowa, usytuowana około 3,5 km na zachód od Jastrzębiej Góry. Położona jest za płynącą równolegle do brzegu morskiego rzeką Czarna Wda, na niewielkim wzniesieniu, zwanym „Kępą Ostrowską”. Nazwa związana jest z wyspowym położeniem tej osady, wokół rozległych Karwieńskich i Bielawskich Błot, zalewanych w przeszłości przez morze. Czarna Wda to spokojna, malownicza rzeka, znajdująca swoje ujście w morzu, na wysokości Ostrowa pomiędzy Karwią a Jastrzębią Górą. Nazwa wiąże się z charakterystycznym brunatnym kolorem wody. Swój kolor rzeka zawdzięcza związkom organicznym zawartym w gruncie torfowisk, przez które przepływa. Przenikając bezpośrednio do płynącej wody, sprawiają że nabiera charakterystycznej brunatnordzawej barwy przy jednoczesnym zachowaniu przezroczystości wody. W 2020 roku wybudowano przystań kajakową w Ostrowie, Zakres prac obejmował zagospodarowanie szlaku kajakowego na rzece Czarnej Wdzie, na odcinku od miejscowości Jastrzębia Góra do Ostrowa. Powstało kolejne 4,10 km szlaku kajakowego. Cała trasa zaczyna się w Kłaninie i łącznie ma teraz 13 km. To jedno z niewielu miejsc, gdzie można bezpośrednio z nurtem wpłynąć na szerokie wody Bałtyku.

Karwia

Karwia to dawna osada rybacka, która z czasem przybrała charakter miejscowości letniskowej. Mimo iż Karwia jest niewielka, charakteryzuje ją długi, prawie 3 km dostęp do morza. Turystów przyciągają szerokie, białe wstęgi plaż nad czystym Bałtykiem, do których przylegają przedzielone złocistymi wydmami malownicze lasy sosnowe. W otulinie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, między Karwią a Ostrowem znajduje się „Źródełko Przypomnienia”. Ustawiono przy nim kamienne tablice z wyrytymi dziesięcioma przykazaniami, przypominające tablice Przykazań Bożych, jakie otrzymał Mojżesz na Górze Synaj. Jest to idealne miejsce na wyciszenie i refleksję.

AKTYWNIE

Ścieżki rowerowe

Miłośnicy turystycznych rowerowych wypraw mogą skorzystać z wciąż rozwijającej się sieci dróg rowerowych oraz międzynarodowego szlaku R10. Z Władysławowa można udać się w kierunku południowym i dojechać do Pucka (10 km), a stamtąd dalej, do Rewy lub Gdyni. Obierając kierunek północno – zachodni, można dotrzeć m.in. do Jastrzębiej Góry (9 km) wygodną, bezpieczną, asfaltową drogą oddaną do użytku wiosną 2019 roku. Kierując się natomiast na południowy wschód, można przemierzyć cały Półwysep Helski, a mijając wszystkie jego miejscowości, swoją wyprawę zakończyć w Helu (34 km) przy okazji ciesząc się zapierającymi dech morskimi i leśnymi pejzażami.

Wind i kitesurfing

Dzięki swojemu położeniu Gmina Władysławowo jest jednym z najlepszych w Europie, a może i na świecie miejsc dla amatorów sportów wodnych. Zdecydowanie największą popularnością cieszą się windsurfing i kitesurfing. Płytka woda Zatoki Puckiej ciągnie się ponad kilometr w głąb akwenu. To wielki atut dla tych, którzy zaczynają dopiero pływać na desce. Charakterystyczną cechą obszaru Zatoki Puckiej są stosunkowo częste wiatry. W rejonie Zatoki Puckiej osiągają one optymalne dla miłośników deski i latawca prędkości, zwłaszcza wiosną i jesienią. Dużym atutem są liczne szkółki usytuowane na kempingach między Chałupami a Władysławowem, gdzie początkujący mogą nauczyć się tego ekscytującego sportu.

Nordic Walking

Na obszarze Gminy Władysławowo utworzono dwa parki Nordic Walking, usytuowane we Władysławowie i Jastrzębiej Górze. Każdy z nich składa się z trzech oznakowanych tras o zróżnicowanym stopniu trudności, przeznaczonych zarówno dla osób rozpoczynających swoją przygodę z Nordic Walkingiem, jak i tych, którzy szukają wyzwań o charakterze sportowym. Łączna długość tras to około 30 km. Każdy z Parków stanowi sieć, gdzie trasy posiadają punkty wspólne, pokrywają się lub krzyżują. Umożliwia to tym samym dowolne wydłużanie lub skracanie przejść lub zmiany kierunku marszu.

wladyslawowo.pl